Wat vind je van deze Valeriaan tekening? Ik tekende eerst de fysieke plant, dus hoe ze er uit ziet op het eerste gezicht. Daarna heb ik in 1 lijn gedachteloos haar wezen er doorheen getekend. En hier is ze dan! Een liefdevol vrolijk wezentje. Twee fysieke bladstengels doen mee in de esoterische Valeriaan, zie je dat? Ze zijn de lachende mond. Verbinding tussen fysiek en esoterie.
Vlak voor Oud en Nieuw 2023 maakte ik een Intuïtieve Tekening. Ik had er geen idee van wat ik zou gaan tekenen. Uiteindelijk heeft mijn tekenhand er deze tekening van gemaakt en kwamen onbewuste zaken naar boven.
Bij Intuïtief Tekenen is belangrijk wat je eigen associaties bij de tekening zijn. Belangrijker dan algemene waarheden, hoewel die in de 2e plaats zeker meedoen.
Maar eerst je eigen associaties. Wat voor mij het belangrijkst is is het baby’tje dat vrolijk de waterbaan afglijdt, zomaar het donkerblauwe diepe water in. Dat baby’tje ben ik.
Het babietje is een mobiel element in de tekening, het kan bewegen en doet dat ook. Ze beweegt naar de rechterkant van de tekening – de toekomstkant. Oho, gaan er dingen veranderen in diepere zin?
Wat me ook opvalt is dat er in het midden van de tekening (hier en nu) een grens is tussen land en water. Baby gaat de grens over. Juist in grensgebieden gebeuren spannende dingen.
Is de waterbaan een glijbaan? Of een waterboom (wilg)? Of een rivier?
Als je iets vanuit meerdere posities kunt bekijken, dan wil de tekening je veel vertellen. Is het een glijbaan, dan kijk je vanuit een laag standpunt, je zit op je hurken. Is het een boom, dan sta je rechtop. Is het een rivier, dan zweef je hoog in de lucht.
Links (verleden) zie ik een soort festival der zielen.
Rechts is een watervogel die haarscherp een lekker hapje in de diepte ziet.
De grote oranje bol zweeft boven het water en staat op het punt om te water gelaten te worden. Oranje? Waar staat dat voor jou voor?
Er is trouwens een duidelijk zwak punt in de tekening. Iets in de tekening is onaf. Zie jij wat dat is? En kun je zien wat heling gaat geven?
Wat geeft zo’n tekening veel, vind je niet?
Deze intuïtieve tekening heb ik op 28 september 2021 gemaakt. Mijn eerste indruk toen ik het eenmaal getekend had: het is een nar, een zot. Een Soefi-derwish die dansend, met gesloten ogen door de wereld gaat. Die gewoon zijn neus achterna gaat.
Tekentaal
Je ziet dat de androgyne figuur danst en vrolijk en vrij is. Maar helaas, de schoenen zijn veel te groot en te zwaar. Ze lijken op zware keien (Hunebedkeien of van Stonehenge afkomstig). De veters heb ik als kruisjes getekend. Kruizen in een tekening betekenen altijd spanning, zwaarte, ruzie. De danser komt eigenlijk niet vooruit. Maar kijk dan eens naar de vrouwelijke figuur die nog in de schaduw staat. Zij heeft haar zachte armen weliswaar gekruist, maar drukt geen spanning uit, ze is zacht. Ze reikt uit naar de dansende figuur. Is helpend, wil de harde kruisen verzachten. Ze staat aan de toekomstkant, dus dat is iets wat nog staat te gebeuren. Repelsteeltje reikt ook naar haar uit.
Thema van het verhaal
Het thema van Repelsteeltje is ‘Wie ben ik? Wat is mijn naam, mijn innerlijke naam. Ook al ben je je dat niet bewust terwijl je tekent, het thema komt er toch uit. Vind je dat niet prachtig? Is het niet verhelderend en bemoedigend ook? Zo’n tekening wijst je de richting aan waarin je dient te dansen. Een dienende tekening…
Zonnelijnen
Als je de schaduwen van beide figuren volgt, dan kom je uit bij de lichtbron. Een lamp of nog liever de zon. Zie je dan dat het centrale punt in het zuidoosten staat? Dat is de plaats waar de zon opkomt tijdens de winterzonnewende.
Wat nog meer?
Er is nog zo veel meer uit deze tekening te halen. Kijk er naar en zie wat er naar je toekomt. Want dat zijn thema’s die jouzelf aangaan. Is dat niet fantastisch? Je mag me er ook over schrijven, dat zou ik leuk vinden. Vaak geef ik een Workshop Intuïtieve tekening maken van Repelsteeltje. Kijk in de Agenda.
Zoom bijeenkomst met Jim Fernand 20 februari 2021
Als je ongezond eet kun je diverse klachten krijgen: uitputting, allergieën, depressie, agressie, geheugenproblemen, enzovoort. Ik wil graag opschrijven wat ik van het zoom college dat Jim Fernand ons gaf heb opgestoken. Jim is orthomoleculair arts in Utrecht.
Eet vers
Het allerbelangrijkste: eet verse groenten. Snij het zelf. Bewaar de rauwe groente niet langer dan 1 dag in de koelkast of, nog beter, op een koele, droge plaats.
Bewaar geen bereide kliekjes. De koelkast is koud en vochtig en dat is waar schimmels nu juist zo van houden. De koelkast is de ideale verblijfplaats van schimmels! De diepvries is wel geschikt om zelf bereide maaltijden in te vriezen voor later gebruik.
Schimmels
Eet geen kant en klaar maaltijden, geen diepvriespizza’s, geen chinees eten.
Eet geen noten, tenzij ze nog in de dop zitten. Pinda-allergie is berucht. Als je pindakaas eet moet dat onder een laagje goede olie zitten, bv. olijfolie.
Eet geen schimmelkazen en al helemaal geen blauwschimmelkaas, ook geen oude kaas.
De reden is dat al deze voeding heel lang bewaard wordt en soms ook lang onderweg is naar Nederland. De noten komen uit verre landen. Schimmels krijgen uitgebreid de kans om zich in de voedingswaren te nestelen. Oude kaas heeft ook een langdurig procedé doorlopen, schimmels hebben daardoor hun kans kunnen nemen.
Eet geen rauw vlees, zoals biefstuk.
Geen amandelspijs uit de supermarkt, dus ook geen gevulde koeken. Granen zijn verdacht door een schimmel dat bekend staat onder de naam moederkoren. Een brood kun je 2 dagen goed houden, niet langer.
Bewaar aangebroken pakken bloem, meel, maïzena e.d. niet. Het pak start met schimmelen zodra je het openmaakt.
Jims ervaring is dat koffiepads of gesloten cupjes wel goed werken. Oploskoffie niet (zit lang in een pot bij jou in het keukenkastje) en met zelf gemalen koffiebonen kun je ook flink de mist in gaan.
Beschimmeling gaat razendsnel, in 1 nacht kan het gebeurd zijn. Bedenk dat je er niets verdachts aan ziet. Je ziet geen eng web van draden over het voedsel.
Jim Fernand: ‘De goede God heeft ons niet voor niets een reuk- en smaakvermogen gegeven. Als iets niet goed ruikt of smaakt, begin er dan niet aan.’
Even terug naar het begin van de zoom-bijeenkomst waarin Jim een algemene inleiding gaf
Sinds de industriële revolutie is er in hoog tempo van alles misgegaan. Op onnatuurlijk snelle wijze zijn van diep uit de aarde delfstoffen omhoog gehaald. Om ons tot gemak te zijn. Maar moeder Natuur had dit niet zo bedacht. De delfstoffen zijn niet voor niets zo diep in de aarde verstopt. Zij doen daar hun werk, maar de ongeduldige, onnadenkende, begerige mens heeft ingegrepen op een niet zo slimme manier.
Wij als mensen eten, drinken en ademen. Dat zijn in de basis onze instrumenten waardoor we kunnen leven. We zitten nu in een zodanig toxische omgeving dat we moeten zien te overleven.
Schadelijke omgevingsstoffen zijn pesticiden, conserveermiddelen, schoonmaakmiddelen. En dan heb je ook nog de toxische schimmels.
Ziektes
Door schimmels en schadelijke stoffen kun je diverse klachten krijgen, dit kan toenemen tot zeer ernstige ziektes.
Fysiek: hoofdpijn, buikpijn diarree, hoge koorts, trillen, duizeligheid, ontstekingen, allergieën, vermoeidheid, rugpijn, kiespijn etc.
Mentaal: huilerig, emotioneel, kort lontje, agressief, depressief, slapeloosheid.
Toxic brain damage, problemen met het korte termijngeheugen, een veranderend zicht op de werkelijkheid, high worden (paddo effect), niet meer kunnen relativeren, je gedachten niet meer kunnen ordenen ofwel chaos. Dan zijn er ook nog angsten en fobieën, mood swings.
Van het eten van besmet voedsel eten hou je enkele dagen tot een week last. Als je het maar door blijft eten dan verdwijnt het natuurlijk niet. Het wordt dan een soort chronische schimmelinfectie. Word je bewust van wat je eet. Je wordt dan sterker, gezonder, levenslustiger.
Ontgiftingsmaatregelen
Vitamine C doet het heel goed, het is schimmeldodend. Neem zowel ’s ochtends als ’s avonds 1 capsule Vitamine C poeder. Dat is 2 x een gram. Als je zelf brood bakt is het een goed idee om Vit. C door het deeg te strooien.
Ik hoop dat ik jullie met deze informatie op weg heb geholpen. Het is niet compleet natuurlijk, het is de info uit 1 zoom bijeenkomst en niet meer. Maar ook niet minder.
Ik voeg nog een pdf-bestand toe met een lijst van gezond en ongezond voedsel. Hartstikke handig!
Wil je meer weten of heb je klachten dan kun je het beste contact met Jim Fernand opnemen. jimfernand.nl
Tegen de avondschemering kun je grote groepen zwermende vogels zien. Een prachtig gezicht. Ze doen dat boven hun slaapplaats om daar op een gegeven moment neer te strijken. Zodra ze te ver van de slaapplaats wegvliegen draaien ze vliegensvlug om. Dat zorgt voor mooie wervelingen en verdikkingen in de zwerm.
Wave
Hoe komt het eigenlijk dat ze niet botsen? Jeanet Hemelrijk (RUG) heeft dat onderzocht en ontdekte dat elke vogel zijn zeven buren continue in de gaten houdt. De vogel heeft verbinding met alle zeven vogels om zich heen en dat zorgt dat hij op gelijke afstand van de buren blijft. Er zit een vertragingsfactor in omdat de vogel alleen reageert op de beweging van zijn buur en niet op wat er verderop gebeurt. Elke vogel doet dat en op die manier krijg je geen botsingen, terwijl ze toch heel snel vliegen. Ik moet denken aan de wave in een stadion, hetzelfde principe.
Zonder dat er een leider is beweegt iedereen zich in dezelfde richting. Waarschijnlijk keren ze aan de rand van hun territorium intuïtief om. Een minder bekende atmosfeer, niet hun eigen nestgeur. Het is een harmonieuze vlucht, ook uit voordeel geboren. Samen vliegen vergt minder energie en voor roofvogels is het moeilijker om in een zwerm een lekker hapje te scoren.
Hieronder foto’s van een samenscholing, kuddegedrag en een plaag, het kan allemaal.
Zijn er vergelijkbare situaties in de mensenwereld?
Op het eerste gezicht gedragen wij ons niet zo. We zijn wel sociaal, maar toch ook individu, erop gesteld onze eigen beslissingen te nemen. Wel zijn we in staat als één man verblind achter een leider aan lopen, maar bij de zwerm is geen leider. Op een dieper niveau komt bij ons ‘2 zielen, 1 gedachte’ natuurlijk voor, elkaar aanvoelen, telepathie. Soms is ook de tijd rijp voor iets. Dan zijn meerdere mensen, onafhankelijk van elkaar, tot de conclusie gekomen dat een project begonnen kan worden. Ontdekkingen die op verschillende plaatsen in de wereld tegelijkertijd worden gedaan. Het gaat dan meer om de denkwereld of de ideeënwereld, niet zozeer om fysiek allemaal dezelfde kant op te rennen.
Familiedynamiek
Ook kennen we de speciale dynamiek onder groepsleden die bij elkaar horen. Bijvoorbeeld in families. ‘Zo doen wij dat nu eenmaal. We zijn dat zo gewend van huis uit.’ Of in organisaties. Dan spreek je van de bedrijfscultuur. De gewoonte om je als professional alleen met je voornaam voor te stellen, vind ik er zo een. Ik ondervond dat pas nog in een zorginstelling waar ik als mantelzorger voor de eerste keer kwam. Iedereen met een verpleegjasje aan stelde zich netjes aan me voor. Maar wel alleen met de voornaam. Ik had geen idee van hun functie en voelde me een dolende onder zienden. Daarbij kwam ook nog dat de afkortingen me om de oren vlogen.
Verstoringen in het systeem
Psycholoog Anne Masten deed onderzoek naar grote rampen in de geschiedenis, zoals de Tweede Wereldoorlog en de orkaan Katrina in de VS. Kenmerkend is dat meerdere systemen tegelijkertijd uit balans raken waardoor veel mensen in de knel komen. Corona is in zekere zin vergelijkbaar. Familieroutines, schoolroutines, financiële zekerheid: allemaal ontwrichte systemen die een enorme impact hebben. De zwerm die plotsklaps en masse van richting verandert en een verdikking te zien geeft. Paniek en chaos.
Herstel
Het hangt van de veerkracht van zo’n systeem af of het zich kan aanpassen en daardoor herstellen. Is de familiesfeer goed? Is er gewoonlijk harmonie? Zijn er voldoende financiële buffers om de klap op te vangen? Vertrouwt men elkaar? Word je gesteund door je omgeving? Bij Covid-19: vertrouw je de overheid, waardoor je de beperkende maatregelen wil opvolgen? Het zijn factoren die meespelen en de uitkomst van herstel bepalen.
Ik vind het altijd leuk hierover te filosoferen. Wat beweegt mensen en zijn er parallellen in de dieren- of plantenwereld? Een community van mensen of een dierenzwerm. Gezamenlijk ben je sterker dan ieder voor zich. Zoek daarom zoveel mogelijk je soortgenoten op, je eigen mensen. Misschien is het je familie, maar het hoeft niet per sé. Het gaat erom dat je je prettig voelt, dat je erbij hoort. Dat de neuzen dezelfde richting opstaan, zeg maar.
Dit is de bloem die ik vanochtend heb getekend als voorbereiding op de workshops die ik samen met Marjoleine Dijk ga geven. Het is een intuïtieve tekening, waarbij het thema Bloei is. Voordat ik aan de gang ging met de kleurpotloden heb ik eerst een heel oud bloei-sprookje uit Rusland gelezen. Welk sprookje het is vertel ik nu nog niet.
De vraag die ik mezelf stelde was: hoe kan ik werkelijk gaan bloeien? Wat heb ik daarbij nodig en wat is er al? Zijn er misschien aanwijzingen te vinden in de tekening?
Het bijzondere is dat je nu eens niet hoeft na te denken, maar gewoon vrij gaat tekenen. Je onderbewuste kan op deze manier makkelijk naar boven komen. Je hebt jezelf niet in de hand, juist doordat je je hand het werk laat doen.
Toen de tekening af was ging ik hem met mezelf nabespreken. Wat zijn mijn associaties bij de tekening? Vooral nadat ik even wat anders was gaan doen kon ik weer fris naar de tekening kijken. Er kwamen allerlei gedachten en gevoelens bij me op.
Allereerst de openheid en ruimte die de bloem geeft.
Er is beweging. Het is ook nog niet allemaal ingevuld.
Ik zie kiemplantjes (als je de horizon wat hoger legt)
Ik zie een omgekeerde hockeystick.
Zonnedauw, een zeldzame soort, vleesetend. ‘Ik ben er ook één.’
Koestering door het omgevende groen, een soort aura om een kaarsvlam ook.
Helpende hand… Zou die al in beweging komen?
Er is wel een basis, een grond, maar toch zweeft de bloem nog in de ruimte. Is nog niet aards.
Tot mijn opluchting zie ik ook de spierbundels van mijn hiel en achillespees. Er is gelukkig nog beweging en soepelheid te krijgen in mijn verstijfde spieren.
Voelsprieten
Variatie
Ontvangende kelk, graal
Het rood van de liefde en het rood van de passie.
Tot hier zijn het allemaal mooie, sterke punten. Maar in een intuïtieve tekening is ook altijd een zwak punt. Wat zou dat hier zijn?
Ik denk de tamelijke leegte, vooral aan de bovenkant. De aura is niet helemaal gevuld. Er kan nog geen hulp van boven komen, omdat de vlammen nog niet zo hoog gaan. Het is waarschijnlijk een kwestie van afwachten, geduld hebben. Ook is het energieniveau nog niet wat het wezen moet.
Algemeen gesteld is de bloem het symbool van innerlijke schoonheid.
Paolo Giordano, Italiaans auteur, heeft een manifest geschreven dat de moeite waard is. Nieuwsuur besteedde aandacht aan ‘In tijden van besmetting’ (9 april 2020).
Corona is het eerste virus dat zich razendsnel wereldwijd heeft verspreid. Het maakt duidelijk dat we onlosmakelijk deel zijn van een en hetzelfde collectief, dezelfde gemeenschap. De pandemie is volgens Giordano (en volgens mij) een gevolg van ons gedrag. Er is een gigantisch wereldwijd probleem en het verbaasde Giordano hoe ontoereikend veel leiders van de verschillende landen in het begin reageerden: ‘Dit gebeurt ons niet, het virus zal ons niet of nauwelijks bereiken.’ Nou, dat hebben we gezien.
De grootschalige ontbossing, de intensieve landbouw, ons consumptiegedrag, het gaat maar door en neemt geen einde. In jungles en gesloten ecosystemen houden zich veel micro-organismen en virussen op die ons onbekend zijn, waar we zelfs geen enkele weet van hebben. Door onze inbreuk op de ecosystemen komt de mens in aanraking met deze organismen. Die zijn naarstig op zoek naar een nieuw huis om te koloniseren en hechten zich dan aan de mens.
De keuzes die we na Corona gaan maken zullen belangrijk zijn. In deze tijd van inactiviteit kun je dingen overwegen. Hoe kon het zover komen? Hoe kunnen we (beter: hoe kunnen jij en ik) daadwerkelijk verandering teweeg brengen?
Tot zover kort het manifest.
Denken jullie dat er iets zal veranderen na Corona? Of nemen we, opgelucht dat alles voorbij, is gewoon lekker het vliegtuig naar Kreta om bij te komen? Ik ben er niet gerust op.
Dit is een foto van een foto, dus de kwaliteit is matig. Toch is het de moeite waard om hem te laten zien. Je ziet het gebied niet zo vaak vanuit deze gezichtshoek. De foto is al een paar jaar geleden genomen. Inmiddels is het project Ruimte voor de Rivier afgerond, in de uiterwaarden zijn waterbekkens gekomen. Ook zijn de populieren langs de Schellerenkweg gekapt, nieuwe aanplant gebeurt dit jaar 2020. Goed nieuws is dat de IJsselcentrale Harculo, linksboven, is opgeheven.
Wat zie je?
Rechtsboven zie je de IJssel. De stromingsrichting is naar onderen, richting Kampen. Rechts van de rivier zie je nog een stukje Gelderland, Hattem.
Linksonder, net boven het emplacement, zie je een blok bos dat bij Landgoed Schellerberg hoort. De treinen rijden het beeld in, ze minderen al vaart want zijn vlakbij station Zwolle.
De Schellerwade is een oude IJsselarm die zich kronkelend als een dikke slang naar benden beweegt. Op Schellerberg is ook zo’n meander (buiten de foto). Een hele kleine weliswaar, maar toch… Beide meanders liggen in elkaars verlengde. Er is jammer genoeg geen verbinding meer tussen beide waters. Van oudsher was er nog wel een moerassig perceeltje langs de landgoedmeander, maar dat is nog niet zo lang geleden opgehoogd zodat het beter beweid kan worden.
Ecologie
Wat mij verder opvalt is dat het rijke vogelgebied (net buiten de foto) in de uiterwaarden bij het Engelse Werk ecologisch geen verbinding heeft met het landgoed. Kale weiden zonder noemenswaardige natuurwaarden vormen een barrière. Er wordt traditionele landbouw bedreven die weinig ruimte laat aan natuurontwikkeling. Ook het emplacement en de spoorlijn Zwolle – Amersfoort vormen een flinke kloof voor flora en fauna.
Hoewel er een mooi project is gerealiseerd met Ruimte voor de Rivier, zijn de IJsseloevers nog altijd moeilijk toegankelijk. Een uitzondering zijn de uiterwaarden bij het voetveer het Kleine Veer naar Hattem. Daar zijn struingebieden waar je als wandelaar vrij kunt zijn. Bij Harculo is een natuurbad, dat vroeger het Kristalbad heette, zo mooi en helder was het water. En dat is nog steeds zo. Het is een goed bewaard geheim in Zwolle dat je daar heerlijk kunt zwemmen. Ik denk dat het een bron is.
Openheid
Ik begrijp de particuliere eigenaren wel, ik ben er zelf ook één. Het is voor een particulier moeilijk om mee om te gaan: zo’n grote stad achter je met zoveel bewoners die behoefte hebben aan natuur. Het simpelste is om de zaak gewoon dicht te houden. En toch zou ik denken dat er goede, mooie oplossingen te bedenken zijn. Maar wie, of welke organisatie, geniet zoveel vertrouwen van de eigenaren dat natuurontwikkeling en een ruimere toegankelijkheid gerealiseerd kunnen worden? Of is het beter en realistischer om steeds met kleine stapjes vooruit te gaan?
Karrenspoor
Nog tot in de late Middeleeuwen was de Allee in Schelle een modderig karrenspoor. Die Allee heet nu Schellerbergweg, het is de verbinding tussen stad en buurtschap. Over deze weg gingen de boeren vroeger naar de markt in de stad om vee, vis, groenten en graan te verkopen. Omgekeerd konden de magistraten vanuit de stad hun landerijen in Schelle bezoeken.
De Allee werd ook gebruikt door reizigers die via het Kleine Veer naar Hattem en de Veluwe wilden.
En dan was er ook nog het verkeer vanuit het Tichelwerk in de uiterwaarden. De stenen die uit de steenoven kwamen werden op zwaar beladen karren via de Allee naar Zwolle vervoerd.
Zo ging er dus nogal wat over die Allee: paard en wagens, calèches, voetvolk.
Upgrading
Rond 1670 is besloten om de weg te verharden met puin, het werd een steenslagweg. Tegelijkertijd kwam er een opwaardering van het groen langs de weg. Was er eerst wat ongeregeld opschot van wilgen en elzen, misschien ook een enkele knotwilg en -eik, na de verharding werd het een 17e eeuwse laan met iepenbomen. De iepen waren blijkbaar geen succes want al in 1723 zijn ze gekapt en verkocht, waarna er eiken voor in de plaats kwamen. En nu, anno 2020, staan er nog steeds eiken. De jongste lichting is in 1958 geplant. De eik is een sterkere boomsoort dan de iep, minder bevattelijk voor ziekten. Op dit moment krijgen ze een flinke snoeibeurt. Ze lijken daardoor hoger, we krijgen langzamerhand een echte eikenlaan. Alles heeft tijd nodig, dan neemt schoonheid toe.
In de vroege Middeleeuwen zag de IJsselzone bij Zwolle er heel anders uit dan nu het geval is. Het was een langgerekte zandrug, waarschijnlijk ontstaan door opstuwing van de grond door een enorme Scandinavische gletsjer. Die zandrug kun je hier en daar nog zien omdat er kleine hoogteverschillen zijn. Maar vroeger, in voor-christelijke tijden, was het terrein wel zo’n 1 à 2,5 meter hoger dan nu en veel geaccidenteerder, het was bijna heuvelachtig. Door erosie en vooral door afgraving is dat zo goed als verdwenen.
Namen van buurtschappen
Als je het grote boek van Jan ten Hove ‘Geschiedenis van Zwolle’ leest dan zie je dat de uitgang –lo in een plaatsnaam licht loofbos betekent. Maar ook –le betekent dat, het is een verbastering. We kunnen er van uitgaan dat Oldeneel vroeger Oldeneele heette. Je ziet dan dat de drie buurtschappen in loofbos zijn ontstaan. Wie had dat gedacht? Als klein kind leerde ik dat Schelle komt van scheef, schele. Zou het niet aannemelijk zijn dat die bossen op schuine hellingen lagen?
Groei van de stad
Hoe komt het dat het bos, op een paar kleine stukjes na, is verdwenen? Ik vrees dat de groei van de stad de reden is: er was behoefte aan hout voor huizenbouw en aan steeds meer voedsel. Bos kon niet voorzien in de behoefte aan voedsel, dus werd het ingeruild voor akkerbouw en weiden. Het hout werd door al die stedelingen ook gebruikt als brandhout. Logisch allemaal, de mensen in Zwolle hadden het in die tijd hard nodig. Je haalde de materialen nog niet ver weg, niet uit andere regio’s, laat staan uit het buitenland. Men haalde de spullen gewoon uit het omringende gebied.
Heraanplant
En zo is bos nu bijzonder schaars geworden en worden we ons steeds meer bewust dat we het nodig hebben om te herademen: bijkomen van alle hectiek en goed voor het klimaat. Ik hoop dat er ook in onze IJsselzone ooit weer heraanplant komt. Ooit… maar liever nu!
